Manisa Nurlupınar Kuruçeşme Sağlık Taraması Raporu-30/04/2016
Halkların Köprüsü Derneği 30.04 .2016 tarihinde hekim, hemşire, eczacı, çevirmen ve raportörlerden oluşan gönüllü ekiple Kuruçeşme Köyü’nü ziyaret etmiş ve sağlık taraması yapmıştır.
Taramada dört çadır ve 14 yığma ya da baraka tarzı ev gezilmiş, bölgedeki su deposu değerlendirilmiş, bebek, çocuk, gebe izlem durumları değerlendirilmiş, bağışıklama gereksinimi çıkarılmış, hastalar muayene edilmiştir. Bebek ve çocuklara demir şurubu, akut hastalıklar için ilaç, gereksinimi olan bebekler için mama, bebek bezi, kadın pedi, diş fırçası, hijyenik malzeme dağıtımı yapılmıştır.
- Bölgenin fiziki yapısı
- Yol yapısı, ulaşım koşulları, yerleşim özellikleri:
Ziyaret edilen haneler dört tanesi yolu olmayan bir yamaçta (üç ev bir çadır) diğerleri de iki kilometrelik alan içinde dağılmıştı. Yola yakın olan yerleşim alanına toplu ulaşımın olmadığı belirtildi. Hanelerin çoğunda, özellikle kadınlar, çok yakındaki iki sağlık merkezine araçsızlık nedeniyle ulaşım sıkıntısı yaşadıklarını ifade ettiler. Beldede sokaklarda genel olarak düzgün toprak zemin mevcuttu
.
- Barınma, Tuvalet-Banyo, İçme Suyu Özellikleri:
18 hane ziyaret edildi. Dört tanesi çadırdı. Çadırlar naylon ve sağdan soldan toplanmış malzemelerle kurulmuştu. Evler yığma ya da biriketten yapılmıştı, bazı pencerelerinde cam yoktu, naylonla kapatılmıştı. İki ya da üç odalı olan evlerin kiraları 350-750 arasında değişmekteydi.
Çoğu evde mutfak ve banyo evin bir köşesinde derme çatma kurulmuştu. Sadece 10 evin kendi tuvaleti vardı. Çevresi battaniye ve muşambayla çevrili çukur kazılarak inşa edilmiş iki ortak tuvalet vardı. İkisinde de su yoktu ve hijyen koşulları çok kötüydü.
Evlerde mutfak ve banyo odalardan birinin köşesi dönüştürülerek yapılmıştı. Yemek pişirmede dışarıda yakılan ateş ve küçük tüp kullanılıyordu.
8 evde içeride musluk suyu mevcuttu. Evlerde genelde tek musluk bulunmaktaydı. Tuvalet, banyo, mutfak ihtiyaçları bu tek musluktan yararlanılarak karşılanıyordu. Genelde dışarıdan taşınan su ateşte ısıtılarak leğende banyo yapılmaktaydı.
Diğer haneler suyu yamaçtaki tek çeşmeden ve komşularından bidonlarla taşıyorlardı. Çeşmenin suyu depolanan kaynak suyundan geliyordu. Betondan olan su deposunun kapağı kırıktı. Klorlama yapılmıyordu.
B- Bölgenin Sosyo-Demografik Yapısı
- Nüfus, yaş grupları, cinsiyet:
Çadır ve evler tek tek gezilmiştir. Bazı hanelerde kadınlar olmadığından çocuklarla ilgili bilgi toplamada zorluk yaşanmıştır. Toplam 90 kişi kaydedilmiştir.
| Cinsiyet | Bebek | 1-4 | 5-14 | 15-49 | 50 yaş ve üzeri |
| Kadın | 3 | 10 | 19 | 13 | 1 |
| Erkek | 2 | 6 | 22 | 14 |
- Nüfus hareketliliği:
Suriye’nin Kobane, Rakka ve Halep bölgelerinden savaş nedeniyle bir-bir buçuk yıl önce Türkiye’ye geldiklerini ifade ettiler. Urfa, İstanbul, Adana, Malatya, Mardin, İzmir sehirlerinde belli süreler yaşadıktan sonra Manisa’ya göç etmişlerdi. Manisa’da ikamet süreleri 5 gün-1,5 yıl arasında değişmektedir. İlk kaydın başka şehirde olması sağlık dahil tüm hizmetlere erişimi
- Aile yapısı:
Aileler çoğunlukla kalabalık aileydi. Bir evde her oda da ortalama 6 kişi olacak şekilde iki, üç kardeşe ait aileler birlikte yaşamaktaydı.
- İş, gelir olanakları:
Çoğunluğu naylon ve demir gibi hurda ayıklamada çalışıyordu. İnşaat işçiliği yapan ve mevsimlik olarak üzüm toplamada çalışanlarda mevcuttu. 15 yaş üzeri çocuk ve kadınların çoğu düzensiz de olsa çalıştıklarını ifade ettiler. Çocuk, kadın ve erkeklerin yevmiyeleri 20-40 TL arasındaydı. Çalıştıkları gün sayısı her ay değişmekteydi.
- Eğitim
Okul çağındaki çocukların hiçbiri Türkiye’de herhangi bir eğitim almamıştı.
- Sağlık Güvencesi
Çoğu başka bir ilde kayıtlı olduğundan sağlık hizmetlerinden yararlanamıyordu. Yeni kayıt için muhtardan ikamet belgesi almaları gerektiğini ama kira ödedikleri kötü koşullardaki baraka evlere muhtar ikamet belgesi vermediğinden başvuramadıklarını ifade ettiler.
C- Sağlık Durumu
- Bebek ve çocuklar
Aşısı tam olan bebek veya çocuk yoktu. Bebeklerden üçü hastanede biri evde doğmuştu. Hastanedeki aşılama sonrası hiçbirine aşı yapılmamıştı. Evde doğan ve şu an altı aylık olan bebeğe hiçbir aşı yapılmamıştı. Üç yaş altındaki çocukların aşıları Suriye’de yapılmamıştı ya da bir kez aşı uygulanmıştı. Türkiye’de aşılandığı ifade edilen çocuk sayısı azdı. Beş yaş altında ağızdan polio aşısı olduğu ifade edilen çocuk sayısı üçtür.
İki hanede gezici sağlık ekibi tarafından bir kez aşılama yapıldığı öğrenildi ama aşı kartları olmadığından hangi aşıların yapıldığı bilinmiyordu.
Bebeklerin üçü anne sütü hiç almıyordu. Hiçbirinin bebek ya da çocuk izlemi yapılmamıştı. Demir ve D vitamini desteği almamışlardı. Bebek ve çocuklara demir şurubu ve elde bulunan vitamin şurupları dağıtıldı. Aşılama ve D vitamini için ASM’lere başvurmaları konusunda bilgi verildi.
Çocuklarda parazit sorunu yaygındı. Çoğu yaşlarına göre zayıf ve kısaydı. Çocuklarda saptanan ve tedavi başlanan hastalıklar otit, ÜSYE ve alerji.
- Gebe ve lohusalar
2-9 aylık dört gebe vardı. İki aylık gebenin tespiti ASM’de yapılmıştı. Türkiye’de beş düşük öyküsü olan bir gebe mevcuttu. Gebe izlemleri eksikti. Hiçbiri demir desteği almıyordu.
50 günlük bebeği olan bir kadının doğumdan beri kanaması vardı. Demir desteği almıyordu.
Demir preperatı olmadığından pediatrik demir şurubu verildi ve hastaneye yönlendirildi.
- Kadınlar
15-49 yaş izlemi yapılmış kadın yoktu. İzmir’de doğum yapmış üç kadının tüpleri bağlanmıştı. Konuşulan gebelerin tamamı doğumda tüplerini bağlatmak istediklerini söylediler. Kadınlar doğum kontrol yöntemlerine nasıl erişebileceklerini bilmiyordu. Çoğu bir daha çocuk istemiyordu.
Aile planlaması konusunda sütün bir yaşına kadar koruduğu, hapın kısırlaştırdığı gibi yanlış bilgi ve inanışlar mevcuttu.
Üç kadının idrar yaparken yanma ve akıntı şikayetleri mevcuttu. Antibiyotik tedavisi başlandı.
- İşçi Sağlığı
Ellerinde alerji ve kuruma gibi yaralanmaları vardı. El yaralanmaları bildirdiler. Çalışırken eldiven vb. gibi herhangi bir kişisel koruyucu kullanmıyorlardı. Eklem özellikle diz ağrısı en sık bildirilen şikayetti.
D- Sağlık hizmetlerinden yararlanma
- Kayıtsız kişi sayısı az olmakla beraber kayıt yerinin başka bir il olması sağlık hizmetinin alınması önünde engel oluşturmaktaydı.
- Çadır, baraka ya da yıkık evlerde yaşayanlar muhtardan ikamet alamadıkları için başvuruda bulunamadıklarını söylediler.
- Özellikle kadınlar sağlık kurumların yerini bilmediklerini, ulaşım aracı olmaması ya da ücretli olması sorununu vurguladılar.
- Dil sorunu nedeniyle şikayetlerini iyi anlatamamaları önemli bir engel. Kurumlarda tercüman olmadığını söylediler.
- İki kadın aile hekimlerinin kendilerini ve bebeklerini kayıtlı olmadıkları için kabul etmediklerini ifade etti.
- İlaca erişimleri neredeyse yoktu.
Sonuç:
- Başka ilde kaydı olanların sağlık hizmetlerinden yararlanması sağlanmalıdır. Çoğu mevsimlik çalışan bu kişilerin sağlık gereksinimleri için ilk kayıt oldukları ile dönme şansı yoktur.
- Muhtardan ikamet belgesi alma işlemleri kolaylaştırılmalıdır.
- Barınma koşulları düzeltilmeli bu aileler desteklenmelidir.
- Yaza girdiğimiz göz önünde bulundurulduğunda su hijyeni için depo tamir edilmeli, üstü kapatılmalı, suyu düzenli olarak analiz edilmeli ve klorlanmalıdır
- Bölgeye suyu olan sahra tipi tuvaletler acilen sağlanmalıdır.
- Hem çevresel hem de hane/çadır hijyeni için desteğe ihtiyaç vardır
- Çalışanlara eldiven, maske vb. kişisel koruyucular sağlanmalıdır.
- Acil sağlık gereksinimleri:
- Çok sayıda aşısız bebek ve çocuk bulunmaktadır. TSM tarafından mobil hizmetle bağışıklama, gebe ve bebek izlemleri kayıt durumuna bakılmaksızın tüm göçmenlere ayda bir ziyaretle gerçekleştirilebilir.
- Parazit için tedavi gereksinimi karşılanmalıdır.
- Kanaması olan gebenin acil tedaviye gereksinimi bulunmaktadır.
Koruyucu sağlık hizmetlerinin ve birinci basamak sağlık hizmetinin toplum sağlığı açısından önemi göz önüne alınarak Suriyeli nüfusun ivedilikle bu hizmetlere erişebilirliği sağlanmalıdır.
(Bu rapor, Halkların Köprüsü Derneği Sağlık Komisyonu tarafından kaleme alındı)