Derneğimizin, 26 Ağustos 2015 tarihinde Basmane bölgesinde yaşayan Suriyeli mültecilere yönelik; Geçici Koruma Yönetmeliği ile ilgili broşür dağıtımına ilişkin saha çalışmasının raporu;
Bu çalışmanın öncesinde derneğimiz tarafından Basmane bölgesinde mültecilerin sağlık ve sosyal şartlarına ilişkin ilk tarama gerçekleştirilmiş olup bu tarama sonucu bazı mültecilerin Türkiye’deki hukuki statüleri ve ikamet koşulları hakkında bilgi sahibi olmadığı tespit edilmiştir. Bu ihtiyaca cevaben derneğimiz tarafından Suriyeli Mültecilerin Türkiye’deki statü ve haklarını düzenleyen Geçici Koruma Yönetmeliğine ilişkin özet bilgiler ile İzmir ilinde başvurabilecekleri resmi kurum ve hak temelli bazı sivil toplum kuruluşlarının adres ve telefon bilgileri bir broşür olarak düzenlenmiş ve Basmane bölgesindeki Suriyeli Mültecilere dağıtılmıştır.
Bu çalışmanın amacı; öncelikle Türkiye’de ikamet edebileceği bilgisi dahi olmayan Suriyeli mültecileri burada kalma koşulları ve tanınan haklarla ilgili olarak bilgilendirmektir. Öte yandan bir an önce Avrupa’ya iltica etmek için Ege Denizi’nde tehlikeli bir yolcuğa çıkacak olan Suriyeli mültecilerin bu geçiş sürecinde, Türkiye’de sahip oldukları yahut olabilecekleri haklarına ilişkin bilgilendirme ve neticesinde iltica taleplerini ile sosyal-ekonomik haklarına ilişkin taleplerini dile getirmelerini sağlamaktır.
Ekte sunulu Türkçe, Arapça ve Kürtçe tercümeleri bulunan broşür metninin her birinden 250 adet bastırılmıştır. Bu çalışmada söz konusu metin Ayşegül Karpuz tarafından Türkçe hazırlanmış olup Hozan tarafından Arapça’ya Nevcan Demir tarafından Kürtçeye çevrilmiştir. Basım işleri Nuray Pehlivan ve Hasan Dikici tarafından yapılmıştır.
26 Ağustos 2015 tarihinde toplam 250 adet Arapça broşür Basmane bölgesinde bulunan Suriyeli Mültecilere tercüman eşliğinde dernek üyeleri tarafından dağıtılmıştır. Ayrıca bölgede bulunan Türk Vatandaşı Esnaf,Taksici vb. yurttaştan gelen talep üzerine Türkçe broşürler bu kişilere de dağıtılmıştır.
Çalışma esnasından dağıtılan broşürler Suriyeli Mülteciler tarafından ilgiyle karşılanmış olup dağıtılan broşür sayısı yetersiz kalmıştır. Bu nedenle bölgede ikinci bir broşür dağıtma çalışması gerçekleştirilebilir.
Önder Aktaş, Zerrin Kurtoğlu, Azize, Ayşegül Karpuz, Meltem Haykır, Ali, Selim Çakmak’tan oluşan broşür dağıtım grubunun içinden iki kişi tercüman olarak bulunsa da kişilerin soruları karşısında daha fazla tercümanın gerektiği tespit edilmiştir.
Bu çalışma gerçekleştirilirken kişilerden gelen sorular şu şekildedir;
- ‘’Bize barınacak yer temin edebilir misiniz?’’
(Bu soru elinde bebeği olan bir Suriyeli Kadın mülteci tarafından yöneltilmiştir.)
- ‘’Parasıyla barınacak yer istiyoruz bedava değil.’’
(Bir diğer Suriyeli Mülteci Kadın tarafından yöneltilen tepkidir.)
- ‘’Avrupa’ya meşru yollardan gitmemize yardımcı olabilir misiniz?’’
- ‘’Bir daha yardım dağıtacak mısınız?’’
- ‘’Bir daha ne zaman geleceksiniz?’’
- ‘’Kışın burada kalırsak durumumuz ne olacak?’’
SONUÇ ve YAPILACAKLAR:
Yapılan çalışmada; Derneğimiz tarafından dağıtılan bilgilendirme broşürlerinin kişiler tarafından ilgi ve merakla okunduğu tespit edilmiştir. Buna göre ülkelerindeki savaştan kaçıp Türkiye’ye sığınan Suriyeli mültecilerin kendi hukuki durumlarına ilişkin herhangi bir bilgiye sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Kişiler üzerinde büyük bir belirsizlik hakim olup Türkiye’ye gelen bir çok mülteci Geçici Koruma Yönetmeliği’nden habersiz şekilde bir an önce Avrupa’ya iltica etmenin yollarını aramaktadır. Mültecilerin itildiği bu tehlikeli yollar nedeniyle Ege Denizi’nde süregelen mülteci kayıpları yaşanmaktadır. Suriyeli Mültecilerin hukuki durumlarına ilişkin bir düzenleme olan Geçici Koruma Yönetmeliği kişilere belirli bir statü bahşetmese de temel haklarına ilişkin bir çerçeve çizmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti bu yönetmelik ile tanınan hakları mültecilere sağlamakla yükümlüdür.
Özellikle İzmir ili; mülteciler açısından önemli bir konuma sahip olmasına rağmen İzmir İli idarecilerinin; Basmane bölgesindeki yoğunluk ve insani ihtiyaçlara sessiz kalması, sorunu çözmek yerine, kolluk marifetiyle mültecileri ara sokaklara itelediği gözlemlenmiştir. Bu uygulamanın insan hakları ve kişi güvenliğini esas alan demokratik bir hukuk devletinde kabulü mümkün değildir.
Uluslar arası toplum açısından da İzmir Basmane Bölgesi’nde yaşanan yoğunluk dikkat çekici olmak zorundadır. Avrupa’ya iltica talepleri bulunan kişilerin Birleşmiş Milletler tarafından mülteci olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Suriye’deki savaş şartları devam ederken kişileri insan kaçakçılığına yönelten sınır politikaları daha fazla ölüm ve insan haklarından uzaklaşan bir uluslar arası toplum yaratmaktadır. Bu kriz karşısında acil olarak Suriyeli mültecilere yönelik ayrı bir iltica sisteminin, uluslar arası düzeyde gündemleştirilmesi ve oluşturulması gerekmektedir.
(Rapor, Av. Ayşegül Karpuz ve Öğretmen Önder Aktaş tarafından kaleme alındı)
Dağıtılan bildirinin Türkçe metni;
Suriyeli dostlarımız!
Ülkenizde yaşanmakta ola savaş nedeniyle ülkemize gelmiş bulunmaktasınız. Yaşamış olduğunuz acılar ve zorlukların farkındayız. Savaş nedeniyle kendi ülkenizden bir başka ülkeye iltica etmek, tüm insanlığın olduğu gibi sizlerin de sahip olduğu en temel insan haklarından biridir.
Biz Halkların köprüsü Derneği olarak devletlerin sınır ve göç politikalarının uzağında imkanlarımız el verdikçe sizlerle dayanışmak ve yardımlaşmak istiyoruz.
Sizler ülkemizden başka ülkelere iltica etme hakkına sahip olduğunuz gibi ülkemizde de yaşamaya devam edebilirsiniz. T.C. devleti tarafından sizlere sınır kapıları açıldıktan sonra sizlerin hukuki statüsünü belirleyen GEÇİCİ KORUMA YÖNETMELİĞİ çıkarılmıştır.
TÜRKİYE’DE YAŞAMAK İSTEYEN SURİYELİLER İÇİN; GEÇİCİ KORUMA YÖNETMELİĞİ NE DİYOR?
Geçici koruma kapsamındaki yabancılara; sağlık, eğitim, iş piyasasına erişim, sosyal yardım ve hizmetler ile tercümanlık ve benzeri hizmetler sağlanabileceği hüküm altına alınmıştır.
YAPMANIZ GEREKENLER
Türkiye’de geçici korunmadan faydalanmak için bulunduğunuz ilin emniyet birimlerindeki kayıt merkezlerine giderek parmak izi kaydı yaptırmanız ve geçici koruma kimlik kartı almanız gerekmektedir. Böylelikle geçici koruma yönetmeliğinde size tanınan hakları devletten talep edebilirsiniz.
SAHİP OLUNAN HAKLAR BARINMA
Devletin sizler için oluşturduğu barınma kamplarında kalabileceğiniz gibi serbest olarak kayıt yaptırdığınız illerde kendi istediğiniz barınabileceğiniz bir yerde de kalabilirsiniz.
*Geçici Koruma Kimlik Belgesi sahibi yabancıların elektronik haberleşme ve diğer abonelik gerektiren elektrik, doğal gaz, su ve benzeri abonelik sözleşmesi yapılabilmesi mümkün kılınmıştır.
SAĞLIK
Yabancı Tanıtma Belgesi / Geçici Koruma Kimlik Belgesi düzenlenmiş olan her kişi ücretsiz olarak sağlık hizmetlerinden faydalanabilir. Bulunduğunuz ildeki ev adresinize en yakın aile hekimliğine giderek muayene ve tedavi olabilirsiniz. Daha ileri derecedeki hastalıklarınız için bu aile hekimliklerinden sevk alarak büyük hastanelerden sağlık hizmeti alabilirsiniz.
EĞİTİM
Kayıt altına alınarak Yabancı Tanıtma Belgesi / Geçici Koruma Kimlik Belgesi düzenlenmiş olan kişiler Milli Eğitim Bakanlığının ilgili düzenlemesi ile ilk ve ortaöğretim seviyesinde okullara kayıt yaptırabilmektedirler. Ayrıca üniversitelerde bu belge ile öğrenim görebilmektedirler.
HUKUKİ YARDIM
Geçici koruma talebinizin reddi ve ya geçici korumanınızın kaldırılması halinde yapacağınız itirazlar ile ilgili sorunlarınız için bulunduğunuz ildeki Barolara başvurarak adli yardım talebinde bulunabilirsiniz. Barolar tarafından sizlere ücretsiz avukat atanacaktır.
Yukarıda saymış olduğumuz kısıtlı imkanlar tüm ihtiyaçlarınızı karşılamasa da bu hakları talep edebilir karşılanmadığı durumda başvuruda bulunabilirsiniz. Halkların Köprüsü Derneği olarak yukarıdaki haklarınızla ilgili sorunları bize iletebilir yardım talep edebilirsiniz.
Savaşın bir an önce sonlanması ve barışın gelmesi ümidiyle…
Halkların Köprüsü Derneği